Gözaltı, ceza muhakemesi sürecinin en hassas aşamalarından biridir. Şüpheli, bir suç işlendiği iddiasıyla özgürlüğünden geçici olarak yoksun bırakılır ve kolluk kuvvetleri tarafından ifade alma, delil toplama gibi işlemler için belirli sürelerle tutulabilir. Ancak bu durum, her zaman hukuka uygun şekilde gerçekleşmeyebilir.
Gözaltı Nedir ve Ne Kadar Sürebilir?
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 91. maddesine göre gözaltı; savcının kararıyla, belirli delillere dayalı olarak ve yalnızca zorunlu hâllerde uygulanabilir.
Süre sınırları şu şekildedir:
- Bireysel suçlarda en fazla 24 saat
- Toplu suçlarda (3 ve daha fazla kişi) en fazla 4 gün (her gün için savcı onayı gerekir)
Bu sürelerin aşılması ya da keyfi uygulamalar, kişinin anayasal özgürlüklerine aykırı sonuçlar doğurur.
Hangi Durumlarda Gözaltı Kararına İtiraz Edilebilir?
Her gözaltı kararı otomatik olarak hukuka uygun kabul edilmez. Aşağıdaki durumlar gözaltı kararına itirazı gündeme getirebilir:
- Suça dair kuvvetli şüphe oluşturan somut delillerin bulunmaması
- Gözaltının zorunlu olmaması, yani şüphelinin kaçma veya delil karartma ihtimalinin olmaması
- Gözaltı süresinin hukuka aykırı şekilde uzatılması
- İnsan onuruna aykırı veya orantısız uygulamalar
Bu gibi hallerde gözaltı işlemi, sadece şeklen değil esastan da hukuka aykırı hale gelir ve itiraz edilmesi mümkündür.
Gözaltı Kararına Nasıl İtiraz Edilir?
CMK m. 91/6 gereğince, gözaltına alınan kişi ya da müdafii (avukatı), sulh ceza hâkimliğine başvurarak serbest bırakılmasını talep edebilir. Bu başvuru, teknik olarak “itiraz” değil, doğrudan serbest bırakılma istemi olarak değerlendirilir ve hâkim bu talebi derhâl inceler.
Eğer hâkim, gözaltı kararını hukuka aykırı bulursa derhâl tahliye kararı verebilir.
Aşağıda örnek bir gözaltı kararına itiraz dilekçesi yer almaktadır.
Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri: Kapsam, İlkeler ve Uygulama / (TUTUKLAMA – GÖZALTI – ADLİ KONTROL)
GÖZALTI KARARINA İTİRAZ DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
… SULH CEZA HÂKİMLİĞİNE
Sorgu No: …/… S.N
GÖZALTI KARARINA İTİRAZ EDEN
ŞÜPHELİ : [Şüpheli Adı ve Soyadı]
MÜDAFİİ : Av. Furkan Emre TAŞCİ
KONU :
… Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talimatı ile başlatılan soruşturma kapsamında verilen gözaltı kararına itirazlarımızın sunulmasından ibarettir.
AÇIKLAMALAR
Müvekkil hakkında yürütülmekte olan soruşturma kapsamında …/…/… tarihinde gözaltı kararı verilmiş, bu karar doğrultusunda kendisi fiilen özgürlüğünden yoksun bırakılmıştır. Ancak bu karar, hem Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine hem de temel hak ve özgürlükleri koruyan anayasal ilkelere açıkça aykırılık teşkil etmektedir.
- Kuvvetli suç şüphesi bulunmamaktadır.
Gözaltı kararı, somut delillere değil, soyut değerlendirme ve varsayımlara dayanmaktadır. CMK m. 91 uyarınca gözaltı, ancak kişinin suç işlediğine dair somut delillerin varlığı halinde mümkündür. Oysa müvekkil hakkında bu nitelikte deliller dosyada mevcut değildir. - Soruşturmanın sağlıklı yürütülmesi bakımından zorunluluk bulunmamaktadır.
Gözaltı tedbiri, ancak şüphelinin kaçma tehlikesi veya delil karartma ihtimali bulunuyorsa başvurulabilecek bir yoldur. Müvekkil, sabit ikametgâhlı, düzenli bir iş yaşamına sahip ve bugüne dek adli makamlarla herhangi bir ters düşme yaşamamış bir bireydir. Dolayısıyla tedbirin uygulanmasını gerektiren aciliyet ve zorunluluk koşulları oluşmamıştır. - Gözaltı süresinin uzatılması ölçülülük ilkesine aykırıdır.
CMK m. 91 gereği, bireysel suçlarda gözaltı süresi en fazla 24 saattir. Müvekkilin durumu bu süre içinde gerekli işlemlerin tamamlanabileceği basitliktedir. Gözaltının uzatılması açıkça ölçüsüz ve orantısız bir müdahale niteliğindedir.
SONUÇ VE İSTEK :
Açıklanan nedenlerle;
- Müvekkil hakkında verilmiş olan gözaltı kararının KALDIRILARAK,
- Derhâl SERBEST BIRAKILMASINA karar verilmesini,
saygılarımızla arz ve talep ederiz.
Tarih: …/…/…
MÜDAFİİ
Av. Furkan Emre TAŞCİ
Bu linkten bize ulaşabilirsiniz : https://www.tasci.av.tr/iletisim/
Diğer Makalelerimize ulaşmak için : https://www.tasci.av.tr/makaleler/
Resmi Gazete: https://www.resmigazete.gov.tr/
Henüz yorum yok.