ARAÇ MAHRUMİYET BEDELİ 2025 – İKAME ARAÇ BEDELİ NASIL ALINIR

Araç Mahrumiyet Bedeli, İkame araç bedeli, meydana gelen bir trafik kazası sonucunda aracını kullanamayan kişinin, bu süre zarfında başka bir araç kiralaması ya da kiralamasaydı dahi kiralamak zorunda kalmış olması nedeniyle talep ettiği tazminattır. Başka bir anlatımla, aracın onarımda kaldığı veya tamamen kullanılamaz hale geldiği zamanlarda ihtiyaç olarak kullanılan alternatif ulaşım çözümünün maddi karşılığıdır.

Burada önemli bir hususu belirtmek gerekir: İkame araç bedelinin talep edilebilmesi için mutlaka fiilen araç kiralanmış olması şart değildir. Yargıtay uygulamalarına göre, aracın yattığı sürede, güncel piyasa koşullarına göre emsal bir aracın kiralama bedeli esas alınarak tazminat hesaplaması yapılabilmektedir.

İkame Araç Bedeli Nedir?

İkame araç bedeli, trafik kazası veya başka bir haksız fiil nedeniyle zarar gören kişinin aracını belirli bir süre kullanamaması durumunda, bu sürede yaptığı ulaşım harcamalarının karşılığı olarak talep ettiği tazminattır. Uygulamada “aracın yatma bedeli” olarak da bilinir.

Bu bedel, kazaya sebep olan tarafın ya da onun trafik sigortasının karşılaması gereken bir zarardır. Çünkü motorlu taşıtlar, hem bireylerin hem de işletmelerin günlük yaşamında vazgeçilmez bir ulaşım aracıdır. Aracın serviste onarımda kaldığı süre boyunca kullanılamaması, kişinin özel yaşamını ve işlerini olumsuz etkileyebilir. İkame araç bedeli, bu süre içerisinde kalınan mahrumiyetinin maddi karşılığıdır.

İkame Araç Bedelinin Amacı Nedir?

Kaza veya arıza sonrası aracın kullanılamadığı süre, ekonomik olarak bir zarar ve kayıp oluşturmaktadır. Bu kayıp, sadece tamirat faturasıyla sınırlı değildir. Aracın yokluğunda yapılması gereken ulaşım harcamaları da bu zararın bir parçasıdır. İşte bu nedenle, mağdur kişi kiralık araç kullanmış olsun ya da olmasın, benzer özelliklerde bir aracın o dönemdeki rayiç kiralama bedeli tazminat olarak talep edilebilir. Bu, Yargıtay içtihatlarında da açıkça benimsenmiş bir ilkedir.

İkame Araç İçin Ücret Ödenir mi?

Evet, ikame araç bedeli bir zarardır ve ücret ödenmesi gerekir. Üstelik Yargıtay uygulamalarına göre, mağdur kişinin gerçekten araç kiralayıp kiralamadığına bakılmaksızın, aracın serviste kaldığı makul süre için emsal nitelikte bir aracın kiralama bedeli tazminat olarak ödenmelidir.

Ancak uygulamada, bu bedelin hangi şartlarda ve kim tarafından karşılanacağı konusunda kafa karışıklığı yaşanabilmektedir. Bu sebeple diğer başlıklarda, ikame araç bedeli için ödenme kriterleri detaylı şekilde açıklanacaktır.

İkame Araç Ücreti Kim Tarafından Karşılanır?

İkame araç bedelinin kim tarafından ödeneceği, kazanın oluş şekline, tarafların kusur durumuna ve varsa poliçe kapsamına göre değişiklik gösterebilir. Bu bedelin sorumlusu şu taraflardan biri olabilir:

• Kusurlu Araç Sürücüsü veya Araç İşleteni: Kazaya sebebiyet veren kişi ya da aracın işleteni, haksız fiil sorumluluğu kapsamında bu zararı doğrudan karşılamakla yükümlüdür.
• Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası): ZMSS genel olarak karşı tarafa verilen maddi zararları karşılar. Ancak ikame araç bedeli poliçede ayrıca teminat altına alınmamışsa, bu bedel çoğu durumda kapsam dışı kalmaktadır.
• Kasko Sigortası Şirketi: Eğer kazaya uğrayan aracın kasko poliçesinde “ikame araç teminatı” bulunuyorsa, kişi kusurlu olsun ya da olmasın belirli süreyle ikame araç kullanım hakkına sahiptir. Bu sürenin uzunluğu ve şartları poliçede belirtilen kloza göre değişir. Bu nedenle kasko klozu dikkatlice incelenmelidir.

Araç Mahrumiyet Bedeli Nasıl Hesaplanır?

İkame araç bedeli, çoğu zaman “araç mahrumiyet bedeli” olarak da adlandırılır. Hesaplama, aracın onarım süresince kullanılabilecek benzer nitelikte bir aracın günlük kiralama maliyeti esas alınarak yapılır. Bu bedel, araç segmenti, piyasa koşulları ve kiralama süresi gibi çeşitli faktörlere göre farklılık gösterebilir.

Mahrumiyet Bedelini Etkileyen Faktörler:

1. Araç Tipi ve Segmenti: Lüks, SUV veya ticari araçlar gibi yüksek segmentli araçların günlük kiralama bedeli daha fazladır.
2. Kiralama Süresi: Kiralama süresi arttıkça toplam tazminat tutarı da doğal olarak artar.
3. Kiralama Firması Ortalamaları: Farklı firmalardan alınan tekliflerin ortalaması dikkate alınır. Sadece tek firma verisiyle işlem yapılmaz.
4. Piyasa Koşulları: Mevsim, bölge ve talep yoğunluğu fiyatları doğrudan etkiler.
5. Hasar Durumu ve Onarım Süresi: Hasarın ciddiyetine göre serviste kalış süresi uzar ve bu doğrudan mahrumiyet süresini artırır.

Buraya tıklayarak ücretsiz olarak ARAÇ MAHRUMİYET BEDELİNİZİ hesaplayabilirsiniz.

Örnek Hesaplama

Diyelim ki kazaya karışan araç 2022 model bir sedan otomobil ve serviste kalma süresi ekspertiz raporuna göre 8 gün. Aynı segmentteki benzer bir aracın kiralama bedeli şu şekildedir:

• Firma A: 2.000 TL/gün
• Firma B: 2.600 TL/gün

İki firmanın ortalaması alınarak günlük bedel 2.300 TL olarak kabul edilir. Bu durumda:

📌 Günlük İkame Araç Bedeli (GİB): 2.300 TL
📌 Onarım Süresi (OS): 8 gün

🧾 Toplam İkame Araç Bedeli = GİB × OS = 2.300 TL × 8 gün = 18.400 TL

Bu tutar, davada ya da sigorta başvurusunda talep edilebilecek toplam mahrumiyet bedelini oluşturur.

ARAÇ MAHRUMİYET BEDELİNE İTİRAZ İÇİN BORCA İTİRAZ MAKALEMİZİ İNCELEYEBİLİRSİNİZ.

Sigorta Şirketlerinin Sorumluluğu

Kasko Sigortası

Kasko sigortası, taraflar arasındaki sözleşmeye dayanır. Eğer kasko poliçesinde “ikame araç teminatı” (ikame klozu) yer alıyorsa, kaza yapan araç sahibi kusurlu olsa dahi belirli bir süre için ikame araç hakkından yararlanabilir. Ancak bu hak, poliçedeki süreyle sınırlıdır. Örneğin poliçede 7 gün ikame araç teminatı varsa, sadece bu süre için araç tahsisi ya da bedeli karşılanır. Bu nedenle poliçede yer alan klozlar dikkatle incelenmelidir.

Trafik Sigortası (ZMSS)

Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, yalnızca karşı tarafa verilen maddi ve bedeni zararları kapsar. İkame araç bedeli, ZMSS kapsamına girmez. Ancak bazı durumlarda ek teminatlarla bu bedel sigorta kapsamında yer alabilir.

Kazanın Sorumlusu ve Kusur Durumu

Kusurlu Sürücü veya Araç İşleteni

İkame araç bedeli, kazada kusurlu olan araç sürücüsü ya da aracın işleteni tarafından da ödenebilir. Eğer kusurlu aracın kaskosu yoksa, bu bedelin şahsen karşılanması gerekir.

Tek Taraflı Kazalarda

Tek taraflı kazalarda sürücü genellikle tam kusurlu kabul edilir. Bu durumda:

• Eğer araç kaskolu ise, ikame bedeli sigorta tarafından karşılanabilir.
• Araç kaskosuz ise, masraf araç sahibine ait olur.
• Ancak kazanın oluşumunda belediye ya da Karayolları gibi idarelerin kusuru varsa, zarar bu kurumlara karşı açılacak davalarla tazmin edilebilir.

İki Taraflı Kazalarda

İki aracın karıştığı kazalarda her bir taraf, karşı tarafın kusuru oranında ikame araç tazminatı talep edebilir.

İkame Araç Bedeli Hangi Durumlarda Talep Edilir?

1. Trafik Kazası: Eğer kazada karşı tarafın kusuru varsa, zarara uğrayan taraf ikame araç bedelini karşı tarafın sigortasından veya kendisinden talep edebilir. Kasko varsa, teminat süresi kadar bedel karşılanır.
2. İç Aksam Arızaları: Araç üretimsel veya servis kaynaklı bir arıza nedeniyle kullanılamaz hale gelirse, sorumluluk üretici ya da servis firmaya geçer.
3. Garanti Kapsamında Arızalar: Aracın garanti süresi içerisindeki bir arıza nedeniyle serviste kalması durumunda, mahrumiyet bedeli yetkili satıcıdan ya da üreticiden istenebilir.

İkame Araç Bedeli Nasıl Hesaplanır?

İkame araç bedeli, aracın serviste kaldığı süre boyunca yerine kullanılabilecek benzer bir aracın piyasa kiralama fiyatı üzerinden hesaplanır.

Hesaplama Formülü:

Toplam İkame Araç Bedeli = Günlük Kiralama Bedeli × Onarım Süresi

Örnek Hesaplama:

• Günlük Kiralama Bedeli: 2.500 TL
• Onarım Süresi: 10 gün
  Toplam Tazminat: 2.500 TL × 10 gün = 25.000 TL

Bu hesaplama yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, aracın segmentine uygun benzer bir aracın kiralama bedelinin piyasa rayiçlerine göre tespit edilmesidir. Tek bir firmadan alınan kiralama bedelleri değil ortalama piyasa fiyatları esas alınmalıdır..

Araç Mahrumiyet (İkame Araç) Bedeli Nasıl Talep Edilir?

İkame araç ya da araç mahrumiyet bedelinin talep yöntemi, sorumlunun sigorta şirketi mi yoksa gerçek kişi mi olduğuna göre değişiklik gösterir.

Sigorta Şirketlerinden Talep:

Eğer bedel sigorta şirketinden talep edilecekse, yazılı başvuru yapılması gerekir. Bu başvuru:

• E-posta (Kayıtlı Elektronik Posta – KEP),
• Noter kanalıyla ihtarname,
• İadeli taahhütlü posta
  şeklinde yapılabilir.

Sigorta şirketi yasal süresi (15 iş günü) içerisinde yanıt vermez veya ödeme yapmazsa, şu yollara başvurulabilir:

• Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru,
• İcra takibi başlatma,
• Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açma.

Gerçek Kişilerden Talep:

Kusurlu sürücü ya da araç malikinden talep edilmesi durumunda, doğrudan icra takibi yapılabilir veya asliye hukuk mahkemesinde alacak davası açılır. Bu durumda:

• Araç onarım faturası,
• Varsa araç kiralama faturası,
• İkame araç tespit (ekspertiz) raporu dosyaya eklenir.

Karşı taraf borca itiraz ederse, itirazın iptali davası açılarak bedelin tahsili mahkeme yoluyla sağlanır.

Sonuç: Araç Mahrumiyet Bedeli Geri Alınabilir Bir Haktır

Trafik kazası sonucunda aracınızın serviste kalması nedeniyle yaşadığınız ulaşım mağduriyeti, sadece bir konfor kaybı değil, hukuken tazmin edilebilir bir zarar olarak kabul edilmektedir. Aracınızın yatma süresince benzer özelliklerde bir aracı kullanmanız gerekiyorsa ya da hiç kullanmasanız dahi ikame araç bedeli talep hakkınız doğar.

Bu bedelin sigorta şirketlerinden, kusurlu sürücüden, araç malikinden ya da üretici firmadan tahsil edilmesi mümkündür. Ancak doğru belgelerle ve doğru yöntemle hareket edilmesi, bu süreçte hak kaybı yaşanmaması adına büyük önem taşır.

Neden Bir Avukata Başvurmalısınız?

Araç mahrumiyet bedelinin tahsili, özellikle sigorta şirketleriyle yazışmalar, icra takipleri veya olası davalar gibi teknik süreçleri içerir. Bu süreçlerde yapılan küçük bir hata, tüm tazminat hakkınızı kaybetmenize yol açabilir.

İstanbul trafik kazası avukatı olarak, ikame araç bedeli yani araç mahrumiyet bedellerinizi taleplerinizi hızlı ve etkili şekilde takip ediyor; gerekli başvuruları, itirazları ve dava süreçlerini sizin adınıza yürütüyoruz.

Eğer siz de trafik kazası sonrasında aracınızdan mahrum kaldıysanız, hakkınızı zamanında ve eksiksiz bir şekilde alabilmek için hukuki destek almayı ihmal etmeyin.

Buraya tıklayarak ücretsiz olarak ARAÇ MAHRUMİYET BEDELİNİZİ hesaplayabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)